Dışkı yumuşatıcılar ve diğer müshiller ara sıra kabızlık için standart tedavilerdir. Fakat bunlar nelerdir ve hangi ürünler kabızlığın giderilmesinde en iyisidir?
Laksatifler, insanların bağırsak hareketlerine neden olarak kaka yapmasına yardımcı olan ürünlerdir. Dışkı yumuşatıcıları, dışkıya su çekerek çalışan, daha yumuşak ve geçmesi daha rahat olan bir müshil türüdür.
Tüm müshiller, her biri kabızlığın hafifletilmesine yardımcı olmak amacıyla farklı şekillerde çalışır. Laksatifler ve dışkı yumuşatıcılar arasındaki farkları anlamak, birinin hangisini kullanacağına karar vermesine yardımcı olabilir.
Düzenli kabızlık ile uğraşan herkes, barsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olabilecek diyet ve yaşam tarzlarında birkaç değişiklik yapmayı seçebilir.
Dışkı yumuşatıcılar ve müshiller nelerdir?
Müshil terimi, dışkı yumuşatıcılar dahil olmak üzere çok çeşitli maddeleri belirtir.
Bir müshil, vücudun bağırsak hareketi yapmasına yardımcı olan herhangi bir ilaç veya takviyedir. Her müshil farklı çalışır.
Dışkı yumuşatıcıları, suyu emen bir bileşik ekleyerek dışkıyı hafifçe yağlamak için çalışan bir müshil türüdür. Ayrıca yumuşatıcı müshiller olarak adlandırılır.
Birçok farklı müshil türü vardır çünkü kabızlığın birçok farklı nedeni vardır. Doktorlar kabızlığın nedenine veya ilaçların yan etkilerine bağlı olarak farklı müshil türleri önerebilirler.
Dışkı yumuşatıcılar bir tür müshildir, ancak tüm müshiller dışkı yumuşatıcı değildir. Diğer bazı müshiller dışkıyı yumuşatsa da, farklı etki yöntemleri vardır.
Diğer müshil türleri şunlardır:
- Ozmotik müshiller : Bu müshiller, çevresindeki dokulardan çıkan bağırsaklara suyu çeker.
- Yığın oluşturan müshiller : Genellikle bitkilerden elde edilen bu laksatifler, dışkıya hem vücut hem de yağlama ekleyen bağırsaklarda sulu bir jel oluşturmaya yardımcı olur.
- Uyarıcı müshil :Bağırsakları harekete geçirerek bağırsakları uyarabilen hızlı etkili laksatiflerdir.
- Tuzlu müshiller . Suyu bağırsaklara çeken magnezyum bazlı müshillerdir.
- Yağlayıcı laksatifler . Dışkıyı daha hızlı hareket ettirmek için bağırsakları kaplayan yağlı laksatiflerdir.
- Guanilat siklaz-C agonist laksatifleri . Bazı ilaçlar gastrointestinal sistemdeki suyu artırır ve dışkıyı kolondan daha hızlı hareket ettirir.
Bir seferde sadece bir tür müshil alın ve etkileşimlerden veya komplikasyonlardan kaçınmak için aralarında geçiş yapmadan önce bir doktorla konuşmanız önerilir.
İnsanlar dışkı yumuşatıcıları ve diğer müshiller de dahil olmak üzere reçetesiz olarak çok çeşitli kabızlık giderme yöntemleri bulabilirler.
Hangi kabızlık rahatlama yöntemi benim için en iyisidir?
Çoğu durumda, bir doktor, kişinin semptomlarına ve bunlara neyin sebep olduğuna bağlı olarak hangi müshil türünü reçete etmesi gerektiğini bilir.
Aşağıdaki listede farklı müshil çeşitlerinin kullanımları, yararları ve riskleri açıklanmaktadır:
Dışkı yumuşatıcılar
Dışkı yumuşatıcılar nispeten hafif etkisi olan yumuşak ilaçlardır. Dışkıyı yumuşatarak geçişi kolaylaştırır.
Doktorlar kalp ameliyatı veya fıtık onarımı gibi büyük ameliyatlardan sonra dışkı yumuşatıcıları reçete edebilir. Bağırsak hareketine sahip olmak zorunluluğu iyileşme sırasında zararlı olabilirse, insanlar komplikasyonları önlemek için dışkı yumuşatıcıları alabilir.
Ozmotik laksatifler
Osmotik laksatifler, bağırsaklara su çekerek çalışır. Dehidrasyondan kabızlık yaşayan insanlar için en iyi seçenek olmayabilir.
Ozmotik müshil kullanan herkes ayrıca gün boyunca daha fazla su içmelidir. Doğru kullanıldığında, doktorlar uzun süreli kullanım için ozmotik laksatifler önerebilirler.
Elyaf bazlı müshiller
Doktorlar, normal diyetlerinde çok fazla lif alamıyorsa, çözünür lif içeren toplu oluşturucu bir müshil önerebilirler. Ayrıca, kronik, uzun süreli kabızlığı olan insanlar için lif bazlı müshiller önerebilirler.
Yığın oluşturan müshiller, uzun süreli kullanım için, doğru kullanıldığında uzun süreli yan etki riski çok düşük olduğundan diğer seçeneklerden daha güvenli olabilir.
Tuzlu laksatifler
Ozmotik müshiller gibi, tuzlu müshiller de suyu dışkının içine çeker. Tuzlu müshiller bunu magnezyum sitrat veya magnezyum oksit gibi mineral tuzlar kullanarak yapar.
Tuzlu müshiller herkes için uygun değildir. Örneğin, ilaçlarını sodyum seviyelerini düşürmek için veya böbreklerde kalsiyumu azaltmak için kullanılan ilaçlar gibi diğer mineral bazlı ilaçları alan kişilerin tuzlu müshillerden kaçınmaları gerekir.
Tuzlu müshiller kısa süreli kabızlık için yararlıdır. Bunları uzun süre kullanmak susuz kalmaya veya diğer minerallerde dengesizliğe neden olabilir.
Yağlayıcı laksatifler
Doktorlar, kısa süreli zor kabızlık için mineral yağ gibi yağ içeren müshiller önerebilirler ancak düzenli kullanım için uygun değildirler. Bu müshillerin içindeki yağlar, yağda çözünen vitaminlere yapışabilir ve sindirilmelerini imkansız hale getirebilir.
Uyarıcı müshil
Uyarıcı laksatifler ağrılı kabızlıktan hızlı bir şekilde kurtulmak için iyi bir seçenektir.
Bu müshillerin uyarıcı etkisi, dışkıdaki sıvıyı arttırırken dışkıyı kolondan daha hızlı hareket ettirir.
Uyarıcı laksatifler düzenli kullanım için güvenli değildir. Bunları düzenli olarak kullanmak, vücudun bağırsak hareketine sahip olması için müshil bağımlı hale gelmesine neden olabilir.
Guanilat siklaz-C agonist laksatifleri
Doktorlar, bilinen bir nedeni olmayan kronik kabızlık durumlarında guanilat siklaz-C agonist müshillerini reçete edebilirler. Bu müshiller, yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte, kronik kabızlık çeken insanlar için bir çözüm sunabilir. Küçük çocuklar bunları kullanmamalı.
Hangi müshiller en etkilidir?
Bir kişinin acil bir rahatlamaya ihtiyacı olmadığı, ancak önümüzdeki birkaç gün içinde barsak hareketlerini düzenlemeye çalıştığı durumlarda dışkı yumuşatıcıları en iyi olabilir.
Doktorun önerdiği müshil türü de, kişinin ne kadar çabuk iyileşmeye ihtiyacı olduğuna bağlı olarak değişebilir. Bireysel sonuç süreleri değişebilir, ancak genel olarak:
- Hızlı rahatlama - tuzlu müshiller çok hızlı çalışma eğilimindedir.
- Orta kabartma - uyarıcı laksatifler hızlı etkilidir, ancak çalışmaları biraz zaman alır.
- Yavaş kabartma - dökme lifler, dışkı yumuşatıcılar ve guanilat siklaz-C agonist laksatifleri dahil olmak üzere diğer müshiller daha uzun sürebilir.
Yaşlı erişkinlerde kabızlığa bakılarak yapılan 2015 çalışmasına göre:
- Magnezyum sitrat ve magnezyum hidroksit dahil olmak üzere ozmotik laksatifler , 30 ila 6 saatte bir bağırsak hareketi oluşturabilir. Diğerleri 24 ila 48 saat boyunca etkili olmayabilir.
- Dulcolax ve Senna gibi uyarıcı laksatifler 6 ila 12 saat sürebilir.
- Docusate gibi dışkı yumuşatıcıları 24 ila 48 saat sürebilir.
- Fibercon ve Metamucil dahil olmak üzere fiber bazlı laksatifler 12 ila 72 saat sürebilir.
Doktorlar genellikle kabızlıkla mücadele eden kişilerin semptomlarını hafifletmek için yaşam tarzı değişiklikleri yapmalarını önerir.
Birçok insan, bol su içip düzenli egzersiz yaparak kabızlıktan rahatlayabili.
İnsanlar ayrıca daha fazla lif yemekten de yararlanabilir. 2014 yılında yapılan bir araştırma, diyette çözünür lif alımının arttırılmasının geçiş süresini hızlandırdığını ve yavaş hareket eden kabızlığı olan kişilerde semptomları hafiflettiğini bildirmektedir.
İnsanlar diyetlerine daha fazla meyve ve sebze ekleyerek günlük lif alımını artırabilir. Kabızlığa yardımcı olabilecek lif bakımından zengin besinler şunlardır:
- Kuru erik: Kuru erik, suyun emilmesine ve dışkıya vücut verilmesine yardımcı olabilecek hem çözünür hem de çözünmeyen lif içerirler.
- Elmalar: Elmalar, faydalı bir çözünür lif olan pektin bakımından zengindir. Elmaları, yemekler arasında atıştırmalık olarak yiyebilirsiniz.
- Koyu yeşil yapraklı sebzelerde: Ispanak, lahana ve kara lahana gibi sebzeler birçok yemeğe lif ve besin eklemek için kolay bir yoldur.
Tüm müshiller yan etki riski ile birlikte gelir. Bazı yan etkiler geçicidir, bazıları ise ilaçta değişiklik yapılmasını gerektirecek kadar şiddetli olabilir.
Tüm müshil türlerinde sık görülen yan etkiler şunlardır:
- karın krampları
- şişkinlik veya gaz
- mide bulantısı ya da kusma
- ishal
Bazı oral dışkı yumuşatıcıları yutulduğunda boğaz tahrişine neden olabilir.
Diğer yan etkiler, her müshil içindeki etken maddeye bağlı olarak değişebilir.
Uzun süre müshil kullanmak gibi yanlış müshillerin kullanılması, ciddi ve potansiyel olarak tehlikeli semptomlara neden olabilir.
Tüm müshillerle alerjik reaksiyonlar da mümkündür. Alerjik reaksiyonu olan veya reaksiyonu konusunda emin olmayan herkes, müshil kullanmaktan vazgeçmeli ve doktora başvurmalıdır.
Önemli olarak, müshiller, bir kişinin aldığı diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Diğer ilaçları alan kabızlığı olan kişiler, herhangi bir müshil almadan önce bir doktor veya eczacı ile konuşmalıdır.
